Beli luk

Latinski naziv: Allium sativum
 
Drugi nazivi: češnjak, češanj, češanj luk, luk češnjak

Beli luk  je lekovita biljka i začin iz porodice Alliaceae. Beli luk je višegodišnja biljka, koja naraste 30 do 90 cm. Pljosnati, plavo-sivi listovi su do 15 mm široki. Lukovica je ovijena belom ili crvenkastom ovojnicom i sastoji se od glavnog i 5 do 20 češanja, iz čije sredine raste stabljika. Na njenom vrhu rastu trozubi cvetovi, bele ili roze boje.

Lekovita svojstva

Od lekovitih materija prisutna su eterična ulja, vitamini (A, B1, B2 i C), minerali (kalijum, gvožđe, sumpor, jod, kalcijum, fosfor, selen), aminokiseline, enzimi, polioze poput insulina, adenozin i alicin. Sve su supstance u lukovici u koncentrovanom obliku, a lekovite su već u maloj koncentraciji.
 
Kao najpopularnija lekovita biljka tradicionalne medicine, beli luk je u drugoj polovini prošlog veka postao objekat brojnih naučnih istraživanja, rezultati kojih su u velikoj meri potvrdili njegovu svestranu lekovitost. Na primer:
- adenozin iz belog luka sprečava stvaranje krvnih ugrušaka
- organske komponente iz belog luka koje sadrže sumpor smanjuju holesterol i deluju preventivno na razvoj malignih bolesti
- aminokiseline iz belog luka utiču na sniženje štetnog holesterola (LDL) u plazmi, odnosno na povišenje koncentracije zaštitnog holesterola (HDL) - beli luk snižava holesterol i triglicerid, čak i pri konzumiranju vrlo masne hrane
- potvrđen je njegovo vazodilatatorno dejstvo, pogotovo na perifernim krvnim sudovima, odnosno suženim krvnim sudovima glave, oka i nogu - moguća korist u tretiranju nekih vrsta glavobolje i bolnih grčeva u potkolenicama koji se kod nekih starijih ljudi javljaju čak i nakon kraćih šetnji
- dovodi do snižavanja krvnog pritiska
- normalizuje ubrzan rad srca, poboljšava rad srčanih krvnih sudova i opskrbu srčanog mišića krvlju, što dovodi do poboljšanja srčane funkcije i smanjenja sklonosti trombozi
- deluje na održavanje elastičnosti krvnih sudova i smanjenje viskoziteta krvi
- pospešuje varenje i rad želuca, podstiče rad jetre, bubrega i prostate
- pomaže u lečenju raznih plućnih oboljenja, a izrazito je efikasan u lečenju gripa i bronhitisa
- dokazano je i delovanje na herpes viruse i kvasne gljive (Candida albicans)
- najnovija istraživanja ukazuju da beli luk pokazuje i antikancerogena svojstva