Zapanjujuće moći kurkume

Kurkuma je omiljeni azijski začin jarko žute boje koji ima povoljno delovanje na funkciju i rad mozga i srca, a pojedine naučne studije dokazuju njenu snažnu antikarcinogenu aktivnost.

Kurkuma, začin koji se dobija iz istoimene korenaste biljke iz porodice đumbira, svakog meseca puni stranice naučnih časopisa.

Nedavno objavljena studija u časopisu Molecular Nutrition & Food Research, ukazala je da dijabetičari imaju veliku korist od ovog začina. Udruženi naučnici iz Koreje i SAD-a dokazali su da pigment kurkumin, koji daje kurkumi karakterističnu žutu boju, ima povoljno delovanje na inzulinsku rezistenciju. Istraživanje su sproveli na miševima, a ukoliko se slični rezultati ponove u istraživanju na ljudima, kurkuma će se ozbiljno razmatrati kao pomoć pri terapiji i prevenciji dijabetesa.

Kurkumin poseduje snažno antioksidativno, protuvupalno, antivirusno, antibakterijsko, antimikotičko i antikarcinogeno delovanje. Stoga se razmatra kao delotvorna terapija i prevencija malignih bolesti, dijabetesa, alergija, artritisa, Alzheimerove bolesti i drugih hroničnih bolesti.

Naučni tim pod vođstvom profesora Mi-Kyung Leeja promatrao je učinak dijete bogate kurkuminom na miševe s dijabetesom i zdrave miševe (kontrolnu grupu) tokom šest nedelja. Kod miševa s dijabetesom izmerene su niže vrednosti glukoze, nego u kontrolnoj grupi.

U grupi miševa dijabetičara, izmerena je veća aktivnost enzima glukokinaze u jetri. Ovaj enzim odgovoran je za pretvaranje glukoze u glikogen, osnovni ugljenihidrat, što obezbeđuje nižu vrednost glukoze u krvi nakon obroka.

Dodatak kurkume hrani za miševe ujedno je uzrokovao smanjenu aktivnost nekih drugih enzima, koji su povezani sa sintezom markera kardiovaskularnih bolesti, poput slobodnih masnih kiselina, holesterola i triglicerida. Zanimljivo je da je pozitivni učinak kurkume zabeležen samo u miševa dijabetičara, a u kontrolnoj grupi nije bilo promene u vrednostima glukoze, insulina, kao i merenih enzima.

Iako mnogim ljudima kurkuma zvuči novo i egzotično, stvari postaju puno jasnije kada povežemo kurkumu i kari. Naime, curry je mešavina 20 različitih začinskih biljaka, začina i semenki, a kurkuma je jedan od glavnih sastojaka i odgovorna je za žutu boju curry praha. Upravo je žuti pigment kurkumin najvredniji deo kurkume, korenaste biljke koja najbolje uspeva u južnoj Aziji.

Ugledate li na deklaraciji prehrambenog proizvoda u popisu sastojaka E100, ne brinite – to je oznaka za prirodno žuto bojilo kurkumin.

Začinski prah kurkume ima važnu ulogu u indijskoj kuhinji i ostalim kuhinjama južne Azije, a zbog saznanja o brojnim povoljnim učincima na zdravlje, sve je prisutniji i u kuhinjama zapadnog sveta.

Kurkumin, biljni pigment koji daje boju kurkumi, prvi put je izolovan pre dva veka, a struktura mu je određena 1910. godine. Još od vremena Ayurvede (1900. g. Pre Hrista) kurkumi su pripisivana brojna terapijska delovanja na celi niz bolesti i stanja poput bolesti kože, pluća i digestivnog sistema, a koristila se  za različite bolove, rane i poremećaj rada jetre. Intenzivna naučna istraživanja sprovedena tokom poslednjih 50 godina, potvrdila su da je za većinu povoljnih delovanja odgovoran upravo kurkumin.

Osim apsolutnog aduta kurkumina, kurkuma sadrži i celi niz vitamina i minerala. Sadrži vitamin B6, B3, folnu kiselinu, kao i minerale kalijum , gvožđe i mangan. Takođe, smatra se izvorom prehrambenih vlakana. Budući da se obično jelu dodaje u količini od jedne kašičice, kalorijski doprinos je zanemariv.

Naučnici sa Zapada tek su nedavno prepoznali zapanjujuća terapijska svojstva kurkume. Pre tri godine, u američkom Wall Street Journalu izašao je članak Čest indijski začin budi nadu u kojem je navedeno kako je interes naučnika za kurkuminom jednostavno eksplodirao. U posljednjih pet godina objavljeno je više od 1500 naučnih radova koji govore o kurkuminu, a Američki nacionalni institut za zdravlje sprovodi četiri klinička eksperimenta s kurkuminom – razmatra se kao terapija za karcinom gušterače, multipli mijelom, Alzheimerovu bolest i karcinom kolorektuma.

Iz knjige Georgea Mateljana: Najzdravije namirnice sveta, Planetopija i Profil 2008.