Uzrok nastanka
Staphylococcus aureus (zlatni stafilokok) je
gram-pozitivna bakterija. Prirodno prebivalište S. aureus je koža čoveka,
brojnih drugih sisavaca i ptica. Osim na koži može se naći i na sluznicama kao
prolazna flora. Prisutan je u prašini i na predmetima opšte upotrebe, a mogu se
naći u mleku i drugim prehrambenim proizvodima, gde najčešće dospevaju s ruku
čoveka.
Staphylococcus aureus izlučuje niz enzima i otrova, tzv. egzotoksina koji učestvuju u nastanku infekcija. Sindrom toksičnog šoka može nastati kod bilo koje infekcije izazvane sojem zlatnog stafilokoka koji izlučuje ovaj toksin.
Klinička slika
Toksični šok sindrom obično nastaje naglo, oko početka
menstruacije kod mladih žena koje koriste tampone ili dijafragme za
kontracepciju. Znakovi infekcije mogu biti minimalni među bolesnicima s
infekcijama operacionih rana, kod kojih se početak bolesti tipično javlja
drugog dana nakon operativnog zahvata. TŠS je opisan je takođe i kao bolnička
infekcija.
U materici 5-20% žena nalazi se Staphylococcus aureus. Ako dođe do oslobađanja
njegovih egzotoksina u krvotok može se razviti toksični šok. Razvoj sindroma
toksičnog šoka za vreme menstruacija pri upotrebi tampona nastaje ako se tampon
ne menja duži period pa se krv duže zadržava u materici, stafilokoki se
razvijaju u većoj količini, a isto tako i njihovi toksini.
Osim tokom menstruacija, toksični šok sindrom se javlja i kao komplikacija
kožnih infekcija, infekcija rana nakon prirodnog porođaja i nakon carskog reza,
infekcija tkiva, upala pluća, nakon gripa i retko nakon primarne stafilokokne
bakterijemije (prisutnosti bakterije u krvi). Menstrualni i nemenstrualni TŠS
imaju iste simptome.
Mogući simptomi uključuju visoku telesnu temperaturu, osip po celom tijelu koji
se ljušti na dlanovima i tabanima tokom sledeće 1-2 nedelje, nizak pritisak,
poremećaj digestivne funkcije - povraćanje, proliv, oslabljena funkcija bubrega
i jetre, pojačana prokrvljenost sluznica, smanjen broj trombocita
(trombocitopenija), bolovi u mišićima (mialgija) s povišenom kreatinin kinazom,
glavobolja, dezorijentacija, smanjen nivo kalcijuma. O sindromu toksičnog šoka
govorimo kad su zahvaćena 3 ili više organska sistema, a svi ovi simptomi se ne
javljuju kod svakog bolesnika.
Smrtnost je oko 3% - 7%, a uzroci su nizak pritisak otporan na lečenje, razvoj oštećenja pluća kod odraslih (respiratorni stres sindrom odraslih - ARDS) i zgrušavanja u krvnim sudovima (diseminovana intravaskularna koagulacija).
Dijagnoza
Dijagnoza se postavlja na osnovu anamneze, pregleda i uzimanja uzoraka
za mikrobiološku dijagnostiku. Uglavnom je dijagnoza jednostavna zbog
postojanja tipičnih simptoma i karakterističnih okolnosti pojave sindroma -
početkom menstruacije ili uz stafilokokne infekcije.
Lečenje
Lečenje je usmereno ka rešavanju šoka, oslabljene funkcije bubrega i
pluća i diseminovane intravaskularne koagulacije. Antibiotici se daju venskim
putem. Potrebne su visoke doze antibiotika - penicilin, klindamicin,
gentamicin. Ako postoje lokalne nakupine gnoja kao rezultat stafilokokne
infekcije, moraju se hirurški zbrinuti. Potreban je prestanak korišćenja
tampona čime se sprečava mogućnost recidiva bolesti.
Povezani tekstovi:
Vaš komentar nam je veoma dragocen, molimo upišite ga ovde