Citomegalovirus infekcija

Klinički sindromi

Infekcija kod odraslih-vreme inkubacije nije sasvim poznato, a simptomi infekcije su nekarakteristični: povišena telesna temperatura uz otok limfnih čvorova. Veoma retko se javljaju hepatitis ili miokarditis. Virus se izlučuje potom kratko vreme pljuvačkom, i vrlo često duže vreme genitalnim iscetkom odnosno urinom. Lečenje je simptomatsko, jer ne postoje specifični lekovi za virusne infekcije, a zbog blage kliničke slike, infekcija može da prođe i  neprepoznata. Infekcija CMV -om deluje imunosupresivno (raste broj T supresorskih limfocita, oslabljene funkcije limfocita).

Kongenitalna infekcija- Kod CMV infekcije u trudnoći dolazi u oko 40% do intrauterine transmisije virusa. Virus izaziva oštećenja fetusa osobito u prvom i drugom, ali i u trećem trimestru. Računa se da do oštećenja fetusa dolazi u oko 5 - 15% slučajeva. Kod 5% inficiranih fetusa dolazi do razvitka kongenitalnog CMV sindroma, a kod 5 - 10% su ovi simptomi slabije izraženi. Kod 85 - 90% inficiranih fetusa nema nikakvih simptoma. Kod kongenitalnog CMV sindroma u 90% se razvijaju kasne posledice infekcije.

Simptomi kongenitalnog CMV sindroma su: hepatosplenomegalija (uvećane jetra i slezina), trombocitopenija (smanjen broj trombocita), hiperbilirubinemija, hemolitička anemija, mikrocefalija, horioretinitis, encefalitis, atipična limfocitoza.

Perinatalna infekcija – prolaskom kroz zaraženi porođajni kanal trudnica koje su zaražene CMV -om pre trudnoće.

Infekcija kod imunokompromitovanih osoba– kod obolelih od AIDS karakteriše se perzistentnom temperaturom, hepatitisoma, poremećajem leukocita i trombocita i zapaljenjem pluća koja nekada može biti i fatalna.

Dijagnoza

Postavlja se na osnovu laboratorijske dijagnostike, genske probe, imunohistologije, DNK probe, izolacije virusa, seroloških ispitivanja.

Lečenje

Citomegalovirus - CMV je, bez dileme, najčešći uzročnik kongenitalnih i ranih postnatalnih infekcije. Značaj ove infekcije upoređuje se sa značajem rubeole pre uvođenja obaveznog vakcinisanja. Nažalost zbog imunoloških odlika ovog virusa nije moguća zaštita od kongenitalne CMV infekcije.  

CMV infekcija i posledice

CMV infekcija i/ili oboljenje je najčešća oportunistička virusna infekcija koja može veoma ozbiljno da ugrozi imunokompromitovane pacijente. CMV virus pripada grupi herpes virusa.   20 do 60% transplantiranih pacijenata bez primenjene profilakse razvije simptomatsku CMV infekciju. Pored direktnog infektivnog delovanja CMV infekcija ima indirektine efekte kod transplantiranih pacijenata: povećanje oportunističkih infekcija, oštećenje samog grafta patogenom, povećanje rizika akutnog odbacivanja kao i hroničnog odbacivanja grafta. Posledice CMV infekcije se odnose na smanjenje preživljavanja i pacijenta i grafta.

Najčešća klinička manifestacija CMV infekcije kod pacijenta sa SIDA-om je retinitis koji može dovesti do gubitka vida odnosno ireverzibilnog slepila.

Osobine leka valganciklovira:

Valganciklovir je prolek ganciklovira, dostupan u tabletama od 450mg, koji se posle oralne primene veoma brzo konvertuje, aktivnošću hepatične i interstinalne esteraze, u ganciklovir. Preporučeno doziranje zavisi da li se radi o terapiji ili profilaksi i kreće se od dnevne doze od 1800 mg podeljene u dve doze i 900 mg jednom dnevno za profilaksu, odnosno fazu održavanja. Valganciklovir posle oralne primene ima povećanu bioiskoristljivost leka u poređenju sa ganciklovirom, takođe za oralnu upotrebu. Koncentracija ispod krive ( AUC) posle oralne primene valganciklovira je slična AUC koncentraciji ganciklovira datog intravenskim putem.  

Klinička efikasnost valganciklovira

Kliničke studije (u prilogu dokumentacije) su pokazale da je VALCYTE efikasan u kontroli CMV infekcije kako kod transplantiranih pacijenata, tako i kod pacijenata sa   SIDA-om, a sa dobrim profilom podnošljivosti.

Rezultati velike kliničke studije VICTOR, u kojoj su učestvovali i stručnjaci iz naše zemlje, pokazali su da je Valcyte za oralnu primenu podjednako efikasan i bezbedan kao i intravenski ganciklovir, u lečenju citomegalovirusne (CMV) infekcije kod transplantiranih pacijenata. VICTOR studija, randomizovana, interventna studija je uključila 321 transplantiranog pacijenta sa virusološkom i kliničkom potvrdom CMV bolesti nakon transplantacije. 164 pacijenta su 21 dan primali oralni valganciklovir (VGCV; 900 mg/dan, dva puta dnevno) a 157 pacijenata je primalo intravenski ganciklovir (GCV; 5 mg/kg/dan, dva puta dnevno). Nakon toga, svi pacijenti su primali 28 dana dozu održavanja valganciklovira (900 mg/dan, jednom dnevno.) Kliničko izlečenje CMV bolesti je bilo podjednako u svim vremenskim intervalima. 21. dana, klinički uspeh postignut je kod 83.6% pacijenata u VGCV grupi i 84.0% u GCV grupi. 49. dana procenat uspešnosti je bio 96.6% za VGCV vs. 93.0% za GCV. Ispitivači su zaključili da u poređenju sa i.v. ganciklovirom, koji predstavlja zlatni standard u lecenju CMV infekcije, lečenje oralnim valganciklovirom je mnogo pogodnije za pacijente, jer terapiju mogu da uzimaju sami, u svom domu, što znači da se veliki broj transplantiranih pacijenata, koji su hospitalizovani zbog CMV bolesti, može otpustiti ranije, što smanjuje pritisak na lekare i smanjuje troškove lečenja.
 

Kliničke studije su pokazale da su CMV infekcija i oboljenje, povezani sa produženjem hospitalizacije i povećanjem troškova celokupnog lečenja. McCarthy et al. su analizirali retrospektivno troškove CMV infekcije na seriji kadaveričnih transplantacija bubrega u jednom centru u Kanadi u periodu od januara 1988. do marta 1990. Zaključili su da su pacijenti sa CMV oboljenjem imali veći broj bolničkih dana tj. dužu hospitalizaciju, u prvoj godini posle transplantacije (59 vs 22 dana). Srednji ukupni bolnički troškovi su bili 2.5 puta viši kod pacijenata sa CMV u odnosu na kontrolnu grupu.

Valcyte (valganciklovir) je indikovan za prevenciju citomegalovirusne (CMV) infekcije kod pacijenata sa transplantiranim solidnim organom kao i za lečenje CMV retinitisa kod bolesnika sa sindromom stečene imunodeficijencije [SIDA].