Akutni apendicitis (Upala slepog creva)

Uzrok nastanka

Glavni uzrok bolesti je prepreka na izlazu crvuljka koja sprečava izlaz njegovog sadržaja. Prepreka  uzrokuje širenje crvuljka zbog nakupljanja tečnosti i sluzi, slabije oticanje venske krvi i limfe, nakupljanje bakterija, Crvuljak se najčešće začepi masama stolice koje se nakupljaju i zgrušavaju oko biljnih vlakana. Biljna vlakna povećavaju volumen stolice, smanjuju vreme prolaska stolice kroz debelo crevo i stvaranje fekalita (stvrdnutih masa stolice) koji su preduslov za nastanak ove bolesti.

Klinička slika

Crvuljak može imati niz različitih položaja i varijacija,pa se simptomi mogu znatno razlikovati kod pojedinih pacijenata. Otežavajuća je okolnost što se mnoge druge bolesti odlikuju sličnim simptomima kao upala crvuljka. Početni je simptom obično slabo ograničen bol u trbuhu u predelu pupka koji nastaje zbog grčenja i širenja crvuljka. Može postojati povećana potreba za velikom nuždom i puštanjem gasova (koji ne smanjuju tegobe). Javljaju se mučnina i povraćanje, a nakon 4-6 sati bolovi se lokalizuju u donji desni deo trbuha gde se najčešće nalazi crvuljak. Ako se crvuljak ne nalazi na tipičnom mestu simptomi ne moraju biti ovakvi. Bolesnici mogu imati gubitak apetita i opstipaciju (zatvor), ali i proliv zbog nadražaja tankog crijeva. Ako crvuljak pukne bolesnik može osetiti kratkotrajno poboljšanje. Ubrzo bolovi postaju jači; zbog upale trbušne maramice šire se na celi trbuh koji je na dodir tvrd (akutni abdomen). Pregledom se utvrđuje normalna ili povišena telesna temperatura, puls je ubrzan, leukociti (bela krvna zrnaca) povišeni, c-reaktivni protein (CRP) povišen, jezik obložen, bolesnik leži s privučenom desnom nogom jer mu to smanjuje napetost desne strane trbušnog zida. Trbuh je bolno osjetljiv na palpaciju. U uznapredovalim slučajevima nastaje odumiranje delova crvuljka (gangrena), pucanje crvuljka i rasipanje gnoja po trbušnoj šupljini. Nastaje upala trbušne maramice pa je moguća i smrt ako se ne interveniše na vreme.

Dijagnoza

Postavlja se na osnovu anamneze (često ima odlučujući značaj); pregleda, (obavlja se nizzahvata na trbuhu kojima se proverava postojanje tipičnih znakova za upalu crvuljka: bolna osetljivost na palpaciju u donjem desnom delu trbuha, popuštanjem pritiska ruke u donjem desnom delu trbuha na tom se mestu bol pojačava, pri pregledu u ležećem položaju bolesnik se opire ispravljanju kolena iz savijenog položaja prema trbuhu i dr.) i laboratorijskih analiza.

Lečenje

Lečenje je hirurško i operaciju je potrebno obaviti što pre. Radi se odstranjenje crvuljka (apendektomija).